15 listopada ubiegłego roku ministrowie spraw zagranicznych Unii Europejskiej przyjęli nowe kryteria sankcji wobec reżimu Alaksandra Łukaszenki, “aby móc zareagować na politykę instrumentalizacji osób prowadzoną przez reżim białoruski”. Do tych kryteriów dołączają teraz kraje trzecie.
Cztery kraje kandydujące do UE – Albania, Czarnogóra, Macedonia Północna i Serbia – przyłączyły się do decyzji Rady UE o zwiększeniu presji gospodarczej na Białoruś. Ponadto trzy państwa należące do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) zobowiązały się do przestrzegania norm przyjętych przez UE – Islandia, Liechtenstein i Norwegia.
Decyzja ta nie nakłada sankcji na konkretne osoby i podmioty, a jedynie rozszerza kryteria umieszczania w wykazie sankcji. Oznacza to, że od teraz siedem kolejnych państw ma wyraźne podstawy prawne do nakładania sankcji za prowokowanie kryzysu migracyjnego, a nie tylko za wydarzenia na samej Białorusi (takie jak fałszowanie wyborów czy represje polityczne).
Państwa te przystąpiły do piątego pakietu sankcji, przyjętego w dniu 2 grudnia i ograniczającego działalność przedsiębiorstw powiązanych z reżimem, 23 grudnia. Od teraz będą oni podlegać ramom prawnym UE w zakresie sankcji wobec Alaksandra Łukaszenki i jego otoczenia.
Norwegia była dla Białorusi ważnym partnerem handlowym. Jeszcze do niedawna norweska firma Yara kupowała potaż od Biełaruśkalij. W 2020 roku białoruski eksport do Norwegii (głównie nawozów potasowych) wyniósł ponad 132 mln USD, a import (ryb) – prawie 180 mln USD.
Decyzja Serbii jest bardziej zaskakująca. Belgrad ma reżim bezwizowy i umowę o wolnym handlu z Mińskiem, handluje bronią i prowadzi wspólne ćwiczenia na Białorusi. Na białoruskim rynku obecni są serbscy oligarchowie od lat zaprzyjaźnieni z Łukaszenką, bracia Karić, których biznes (Dana Holdings Limited) latem 2021 roku został objęty sankcjami UE i USA.
aa, lp/ belsat.eu
